Για τα γαλάζια κύματα του Δούναβη… έγραφε ο Johann Strauss. Αλλά σήμερα, το γαλάζιο χρώμα είναι μόνο στη μουσική. Στην πραγματικότητα, ο Δούναβης έγινε κόκκινος.
Δευτέρα 4.10.2010:
τα νέα από την Ουγγαρία μιλούν για μια μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή: μια δεξαμενή στο εργοστάσιο αλουμινίου της MAL Zrt παρουσίασε ρήγμα και έσπασε. Θα μπορούσε να είναι μια από τις εκατοντάδες «αστοχίες υλικών» που συμβαίνουν σε καθημερινή βάση στη βιομηχανία. Η δεξαμενή όμως αυτή δεν ήταν μια απλή δεξαμενή όμως, όπως μάθαμε λίγες μέρες αργότερα. Από τη δεξαμενή διέφυγαν περίπου 1.100.000 κυβικά μέτρα «κόκκινης λάσπης». Η λέξη «λάσπη» κρύβει όμως πολλά τοξικά μυστικά, διότι στην πραγματικότητα πρόκειται για παραπροϊόν της επεξεργασίας του αλουμινίου. Στις μονάδες επεξεργασίας του βωξίτη παράγεται αλουμίνιο και το διάλυμα έκπλυσης (ή λάσπη) είναι κόκκινο επειδή περιέχει σίδηρο.
Χημικά
Εκτός όμως από σίδηρο, περιέχει οξείδιο του αλουμινίου, διοξείδιο το πυριτίου και άλλες χημικές ενώσεις. Με άλλα λόγια, δεν πρόκειται απλά για μια «αθώα» κόκκινη λάσπη.
Τα τελευταία χρόνια, γίνονται μερικοί πειραματισμοί πώς μπορεί να αξιοποιηθεί αυτή η λάσπη ως οικοδομικό υλικό και πώς μπορούμε να εξουδετερώσουμε αυτό το διάλυμα (δηλ. να κάνουμε ουδέτερο το pH του). Η δεξαμενή που παρουσίασε τη διαρροή στις 4.10.2010, αυτό το εξαιρετικό αλκαλικό διάλυμα βαρέων μετάλλων περιείχε. Πρόκειται για μια πολύ μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή όχι τόσο της αλκαλικότητας του διαλύματος, αλλά λόγω της ύπαρξης των βαρέων μετάλλων, που όπως ξέρουμε και από τον «δικό μας» Ασωπό τα βαρέα μέταλλα αργά ή γρήγορα θα βρουν τον τρόπο να εισέλθουν στη διατροφική μας αλυσίδα, μέσω του νερού, μέσω των ψαριών, μέσω των ζώων.
Δευτέρα 11.10.2010:
Κτυπά το τηλέφωνο στο γραφείο μου στο πανεπιστήμιο και στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής είναι ο κ. Νίκος Κοροπούλης από την πόλη της Ρουμανίας Drobeta Turnu Severin.
Είναι μια πόλη με 120.000 κατοίκους και η πρωτεύουσα του Νομού Mehedinti και (δυστυχώς) η μοναδική μεγάλη πόλη της Ρουμανίας που παίρνει νερό απευθείας από το Δούναβη. Ο Νίκος είναι ανήσυχος για τη μετανάστευση των βαρέων μετάλλων της κόκκινης λάσπης από το εργοστάσιο της MAL Zrt μέχρι τη βρύση του σπιτιού του! Βλέπετε, τα βαρέα μέταλλα είναι τόσο σταθερά σε υδατικό περιβάλλον που μπορούν να επιμολύνουν το νερό και τα? τρόφιμα για μεγάλο χρονικό διάστημα αλλά και σε μεγάλη γεωγραφική ακτίνα όταν βρεθούν σε κινούμενα νερά (ποτάμια). Έτσι ένα ατύχημα που συνέβη στην Ουγγαρία και επιμόλυνε με βαρέα μέταλλα το ρυάκι Τόρνα, μέσω του νερού έγινε πρόβλημα ρύπανσης και δημόσιας υγείας για όλες τις πληθυσμιακές ομάδες που παίρνουν νερό (πόσιμο ή αρδευτικό) από τον Δούναβη.
Δυστυχώς το μόνο πράγμα που μπορούσα να κάνω για τον Νίκο και τους κατοίκους της Drobeta Turnu Severin ήταν να τον ενημερώσω για την «Αρχή της Προφύλαξης» βάσει της οποίας πρέπει να ζητήσουν άμεσα καθαρό (και ασφαλές) πόσιμο νερό από την εκεί υδροδοτούσα αρχή. Παράλληλα, οι Αρχές πρέπει να δημοσιοποιήσουν τις αναλύσεις βαρέων μετάλλων στο νερό της πόλης. Η ενημέρωση των πολιτών είναι το πρώτιστο καθήκον των Αρχών και το ύψιστο δικαίωμα των πολιτών – πελατών της υδροδοτούσας αρχής. Και έτσι κι έγινε. Ο Νίκος επισκέφθηκε την ίδια κιόλας μέρα την εκεί υδροδοτούσα αρχή. Οι μετρήσεις γίνονται κάθε τέσσερις ώρες σε τρία σημεία. Ψηλά στο Δούναβη πριν το μεγάλο υδροηλεκτρικό φράγμα – γέφυρα με τη Σερβία, ένα πιο χαμηλά μετά το φράγμα και ένα τρίτο στο Calafat απέναντι από τη Βουλγαρία. Ευτυχώς οι ρουμανικές αρχές έχουν μέχρι στιγμής δείξει την απαραίτητη τεχνική επάρκεια και επιστημονική αρτιότητα. Απομένει να δούμε τις μετρήσεις τους και αν έχουν αυξηθεί τα επίπεδα των βαρέων μετάλλων στο Δούναβη.
Επιμύθιο
Για τα γαλάζια κύματα του Δούναβη… έγραφε ο Johann Strauss. Αλλά σήμερα, το γαλάζιο χρώμα είναι μόνο στη μουσική. Στην πραγματικότητα, ο Δούναβης έγινε κόκκινος. Δυστυχώς, δεν πρόκεται για το κόκκινο της… επανάστασης αλλά της ανθρωπογενούς ρύπανσης… Με, μάλλον, ανυπολόγιστες συνέπειες και άγνωστη διάρκεια ζωής.
Υ.Γ. Κάθε ομοιότητα με την ετοιμότητα των εδώ υδροδοτουσών αρχών είναι μάλλον συμπτωματική. Εμείς δεν έχουμε Δούναβη άλλωστε. Μόνο… Ασωπούς…
Γιάννης Zαμπετάκης Eπίκουρος καθηγητής Xημείας Tροφίμων και Lead Auditor, EKΠA
izabet@chem.uoa.gr
www.zabetakis.net
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου