Κράτος, εκκλησία και Τ.Α. έχουν υποχρέωση να προστατέψουν τον Όσιο Λουκά

Απο το Πολιτιστικό Κέντρο Στρώμης η ακόλουθη επιστολή, για το θέμα της Μονής και των απειλών "αξιοποίησης". Πολύ ενδιαφέροντα τα στοιχεία και η άποψη που ακολουθούν, αξίζει να τα σημειώσουμε για το μέλλον.


Πολιτιστικό Κέντρο Στρώμης Δήμου Καλλιέων
Ν.Α. Φωκίδας
Έδρα: Στρόμη – Φωκίδας
Διεύθυνση Επικοινωνίας: Διοφάντου 4, 11635, Αθήνα Τηλ.: 210 7019541 Κιν. : 6944358824 Fax : 210 7271897 Email: petsotas@mfa.gr


ΚΡΑΤΟΣ, ΕΚΚΛΗΣΙΑ,ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΗ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΟΥΝ ΑΠΟ THN ΟΠΟΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΗ ΜΟΝΗ ΤΟΥ ΌΣΙΟΥ ΛΟΥΚΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΧΩΡΟ.


Η Συμπαράταξη Βοιωτών για το Περιβάλλον, αναδημοσιεύει στο ιστολόγιο της, σχόλια και αντιδράσεις στην απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, να εγκρίνει την αδειοδότηση κτηνοτροφικών μονάδων εντός της Ζώνης Προστασίας της Μονής του Οσίου Λουκά, Μνημείου που έχει ενταχθεί στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ.

Πληροφορούμαστε επίσης, ότι στις προθέσεις της Ιεράς Μητρόπολης Θηβών και Λεβαδείας, είναι η δημιουργία Συνεδριακού Κέντρου (σημ.Συμπ.: ή ξενώνα), με αιτιολογικό την ανάπτυξη του θρησκευτικού τουρισμού και τα οικονομικά οφέλη για την περιοχή. Η απόφαση αυτή του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, έρχεται να προστεθεί σε ανάλογες αποφάσεις όπου πρόσφατα και κατόπιν αντιδράσεων, ανεστάλη άδεια που είχε χορηγηθεί σε μεταλλευτική εταιρία για εξόρυξη βωξίτη εντός της Αρχαιολογικής Ζώνης Β΄του Δελφικού Τοπίου, όπως και άδεια κατασκευής ξενοδοχειακής μονάδας επίσης εντός της Αρχαιολογικής Ζώνης Β΄ του Δελφικού Τοπίου.
Με αφορμή τα γεγονότα αυτά, παρατίθενται κατωτέρω ορισμένα στοιχεία και σκέψεις, αναφορικά με τις υποχρεώσεις και ευθύνες μιάς χώρας όπως η Ελλάδα, η οποία έχει εντάξει 17 Μνημεία στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ :

ΟΥΝΕΣΚΟ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ Η UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) είναι ο Εκπαιδευτικός, Επιστημονικός και Πολιτιστικός Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών. Ιδρύθηκε στις 16 Νοεμβρίου 1945, και η Ελλάδα ήταν ένα από τα 20 ιδρυτικά μέλη. Στόχος της UNESCO είναι η προώθηση της διεθνούς συνεργασίας μεταξύ των 193 Κρατών Μελών της και των 6 Συνδεόμενων Μελών της στους τομείς της εκπαίδευσης, της επιστήμης, του πολιτισμού και της επικοινωνίας. Επιδιώκει να ενθαρρύνει την αναγνώριση, την προστασία και τη διατήρηση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς ανά τον κόσμο, που θεωρείται ότι είναι ιδιαίτερης αξίας για την ανθρωπότητα. Όλα αυτά περικλείονται στη διεθνή Σύμβαση για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς, που υιοθετήθηκε από την UNESCO το 1972. Για να ενταχθεί ένας τόπος στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ, συντάσσεται ένας φάκελος υποψηφιότητας ο οποίος στη συνέχεια, αξιολογείται και κρίνεται από διεθνείς, μη κυβερνητικούς οργανισμούς που είναι σύμβουλοι της UNESCO (ICOMOS, IUCN, ICCROM). Η υποβολή υποψηφιότητας πρέπει να συνοδεύεται από τεκμηριωμένο Σχέδιο Διαχείρισης και καθορισμό Ζώνης Προστασίας, τα οποία αποτελούν βασική προυπόθεση κατά την επεξεργασία των φακέλων. Πρίν από τη συμπερίληψη ενός μνημείου στον ενδεικτικό κατάλογο θα πρέπει να ληφθεί οπόψη σαφώς το όριο της ζώνης προστασίας.
Η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς (World Heritage Committee), συνεδριάζει μια φορά το χρόνο και αποφασίζει ποια από τα υποψήφια μνημεία που έχουν αξιολογηθεί, θα ενταχθούν στον κατάλογο.

Η ΜΟΝΗ TOY ΌΣΙΟΥ ΛΟΥΚΑ & Ο ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΟΥΝΕΣΚΟ

Η Μονή του Όσιου Λουκά, βρίσκεται σε απόσταση 37 χλμ από τους Δελφούς, στους πρόποδες του Ελικώνα, όπου ο Όσιος Λουκάς ο Στειριώτης εγκαταστάθηκε το 946 μ.Χ. σαν ερημίτης, όχι μακρυά από την Ακρόπολη όπου και η αρχαία πόλη Στείρις, στα ερείπια ενός ναού της θεάς Δήμητρας. Το ICOMOS, Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών, αξιολόγησε τη Μονή Οσίου Λουκά, σε κοινή υποψηφιότητα με την Μονή Δαφνίου και τη Νέα Μονή Χίου, ως μνημείο τέχνης που κατέχει εξέχουσα θέση, σημασία και απαράμιλλο αρχιτεκτονικό και αισθητικό πλούτο στην ιστορία της Βυζαντινής τέχνης, σε συνδυασμό με το ανυπέρβλητο φυσικό περιβάλλον, το οποίο διατηρεί μέχρι σήμερα τα χαρακτηριστικά του σε μεγάλο βαθμό αναλλοίωτα. Η Μονή του Όσιου Λουκά, αξιολογήθηκε ότι πληρεί τις προυποθέσεις εγγραφής στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ διότι έχει εξέχουσα οικουμενική αξία, πολιτιστική η/και φυσική, η οποία είναι τόσο εξαιρετική ώστε να υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα και να είναι σημαντική για τις παρούσες και μελλοντικές γεννιές όλης της ανθρωπότητας. Υπό αυτή την έννοια, η διαρκής προστασία αυτής της κληρονομιάς είναι υψίστης σημασίας για τη διεθνή κοινότητα ως όλου.

Τα οφέλη από την εισαγωγή ενός τόπου στον κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO είναι αφενός η παγκόσμια προβολή και ανάδειξή του και αφετέρου η παροχή χρηματοδοτικών προγραμμάτων, για την καλύτερη διαχείριση του κηρυγμένου χώρου. Επιπλέον, ο τόπος επωφελείται από το σχέδιο διαχείρισης που καταρτίζεται, αφού αυτό καθορίζει μέτρα προστασίας και μηχανισμούς ελέγχου. Τελικά, η ένταξη ενός τόπου στον κατάλογο αυξάνει το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας, με αποτέλεσμα η περιοχή να αποτελεί παγκόσμιο πόλο έλξης, με άμεση συνέπεια την αναβάθμιση της τοπικής οικονομίας και του τουρισμού. Στον αντίποδα, ένα μνημείο το οποίο έχει ενταχθεί στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, αν δεν τηρηθούν οι όροι και τα κριτήρια ένταξης, μπορεί να συμπεριληφθεί στον ενδεικτικό κατάλογο επικινδυνότητας, και να διαγραφεί από τον κατάλογο. Πρόσφατα η Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου απασχόλησε την επιτροπή Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς και την εγγραφή της στην λίστα επικινδυνότητας. Είναι αυτονόητο, ότι η Ελλάδα, για τα μνημεία που έχουν ενταχθεί στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, υποχρεούται να τα προστατεύει από κάθε παρέμβαση η αλλοίωση του χαρακτήρα τους, για τα οποία άλλωστε οι δικές της υπηρεσίες έχουν υποβάλλει φάκελλο με τα κριτήρια των προς αξιολόγηση υποψηφιοτήτων. Η παραβίαση των όρων και η αλλοίωση των στοιχείων εκείνων που αποτελούν κριτήρια αξιολόγησης, αποτελεί αθέτηση όρων, αναξιοπιστία και βεβαίως απομάκρυνση από τους στόχους και τα ιδεώδη της διεθνούς Σύμβασης για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς.

ΕΥΘΥΝΕΣ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ
Υπο το φώς των ανωτέρω, το δημοσίευμα της Συμπαράταξης Βοιωτών για το Περιβάλλον έχει ιδιαίτερη σημασία για την τύχη της Μονής του Όσιου Λουκά, για τους κατωτέρω λόγους :
1. Το ΥΠΠΟ έχει υποχρέωση να υλοποιήσει το Σχέδιο Διαχείρισης και τον καθορισμό Ζώνης Προστασίας. Οι ευθύνες του είναι τεράστιες διότι είναι το
αρμόδιο Υπουργείο για την προστασία του Μνημείου. Οι υπηρεσίες του ΥΠΠΟ κατέθεσαν το φάκελλο υποψηφιότητας για την εγγραφή της Μονής του Όσιου Λουκά στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Μετά την ένταξη έχουν υποχρέωση να προστατέψουν και συντηρήσουν το μνημείο. Εχουν υποχρέωση επίσης να συνεργαστούν με τα συναρμόδια υπουργεία για την αποτροπή παρεμβάσεων που αλλοιώνουν το χαρακτήρα του μνημείου.
2. Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο , έχει ευθύνες διότι με την εν λόγω αδειοδότηση, αθετεί υποχρεώσεις και όρους προστασίας
3. Η Ιερά Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας, θα έπρεπε να λάβει υπόψιν, το μοναστικό χαρακτήρα της Μονής, το βίο και το παράδειγμα του Οσίου Λουκά, το κατανυκτικό περιβάλλον και την ομορφιά του τοπίου, τα οποία επ΄ουδενί πρέπει να αλλάξουν χαρακτήρα. Κατασκευές και δραστηριότητες που δεν συνάδουν με την μοναστική ζωή που δημιούργησε την αρμονική σχέση περιβάλλοντος και Μονής στην περιοχή, εδώ και αιώνες, πρέπει να αποφευχθούν. Συνεδριακά κέντρα και κτηνοτροφικές μονάδες μπορούν να γίνουν και αλλού. Μονή του Όσιου Λουκά δεν ξαναγίνεται.
4. Τοπική αυτοδιοίκηση και φορείς έχουν υποχρέωση να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα και αποφάσεις για να αποτρέψουν την αλλαγή της φυσιογνωμίας του Πολιτιστικού αυτού τοπίου και φυσικού περιβάλλοντος.
5. Οι ανωτέρω υποχρεώσεις και ευθύνες, είναι ακόμη μεγαλύτερες, δεδομένου ότι ένα μνημείο ως πόλος παγκόσμιας έλξης, έχει άμεση συνέπεια την αναβάθμιση της τοπικής οικονομίας και του τουρισμού.
Εν κατακλείδι, η μεγάλη ευθύνη και υποχρέωση του Ελληνικού κράτους, των υπουργείων, της τοπικής αυτοδιοίκησης, των ελλήνων πολιτών και οργανώσεων, είναι να αποδείξουν και στην πράξη ότι δικαίως η Μονή του Όσιου Λουκά, αξιολογήθηκε ότι πληρεί τις προυποθέσεις εγγραφής στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ διότι έχει εξέξουσα οικουμενική αξία, πολιτιστική και φυσική, η οποία είναι τόσο εξαιρετική ώστε να υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα και να είναι σημαντική για τις παρούσες και μελλοντικές γενιές όλης της ανθρωπότητας και ότι η διαρκής προστασία αυτής της κληρονομιάς είναι υψίστης σημασίας για την διεθνή κοινότητα ως όλου. Η Μονή του Όσιου Λουκά στην Βοιωτία, σε 37 χλμ απόσταση από τους Δελφούς, Μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς, ανήκει στην ανθρωπότητα ολόκληρη. Χρειάζεται την έννοια και την φροντίδα όλων μας.

12/4/2009 Γιώργος Πετσωτάς, Πρόεδρος Πολιτιστικού Κέντρου Στρώμης

Εμείς τι άλλο να προσθέσουμε; Συμφωνούμε και επαυξάνουμε, αν και για άλλη μια φορά, οι αρμόδιοι θεσμικοί "προστάτες" αποδεικνύονται κατώτεροι των περιστάσεων.