Ενα ποτάμι (μόνο) μελέτες

Η κατάρρευση της επένδυσης στον Αστακό, για την ευόδωση της οποίας είχε αναπτύξει και ο ίδιος έντονη δραστηριότητα, επισκεπτόμενος τον εμίρη του Κατάρ, φαίνεται ότι δεν πτόησε τον κ. Παπανδρέου, ο οποίος συνεχίζει να ασχολείται με τα φλέγοντα ζητήματα της πράσινης ανάπτυξης.
Η ενασχόλησή του με τον Ασωπό ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2007, όταν βγήκε στο φως της δημοσιότητας το εκτεταμένο πρόβλημα μόλυνσης: «Ο Νίκος Παπανδρέου, ευαισθητοποιημένος από το τεράστιο αυτό περιβαλλοντικό ζήτημα, ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν στην περιοχή. Με μία διαφορά. Κράτησε το ζωηρό αυτό ενδιαφέρον του μακριά από κάμερες και δημοσιογράφους», λέει ο τέως δήμαρχος της περιοχής Γ. Θεοδωρόπουλος.
«Ερχόταν στον Ασωπό ινκόγκνιτο. Κάναμε πολλές συναντήσεις. Διαπίστωσε ιδίοις όμμασι το τεράστιο πρόβλημα της μόλυνσης με αλλεπάλληλες επιτόπιες επισκέψεις. Το ενδιαφέρον του είναι πραγματικό. Οταν συζητούσαμε, έλεγε ότι «δεν είναι δυνατόν να αφήνουμε στην τύχη της μια περιοχή. Να αφήνουμε παιδιά να πεθαίνουν από καρκίνο. Κάτι πρέπει να κάνουμε. Κι αυτό ήταν η αιτία που του ζητήσαμε να αναλάβει πρωτοβουλία».

Οπερ και εγένετο... Ο Νίκος Παπανδρέου προσέγγισε την επίκουρο καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών Φοίβη Κουντούρη, με την οποία τους συνδέει παλαιότερη φιλία και συνεργασία. Από κοινού συγκρότησαν μία πολυμελή διεθνή ομάδα από οικονομολόγους με ειδίκευση στους υδάτινους πόρους, νομικούς και φυσικούς επιστήμονες. Ετσι προέκυψε η ερευνητική ομάδα RESEES (Research on Economic, Social, Environmental/Ecological Sustainability), η οποία ξεκίνησε το επιστημονικό της πόνημα το τρέχον έτος, και αναμένεται να ολοκληρωθεί σε τρία χρόνια.

Επικεφαλής της ομάδας είναι η Φοίβη Κουντούρη, στο βιογραφικό της οποίας εγγράφονται συνεργασίες με διεθνείς οργανισμούς (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΟΑΣΑ, Παγκόσμια Τράπεζα, Ηνωμένα Εθνη, ΝΑΤΟ κ.ά.) στον τομέα της οικονομικής διαχείρισης φυσικών πόρων. Αναφέρεται επίσης «ως μία από τους πιο σημαντικούς επιστήμονες ανά τον κόσμο στην εφαρμογή των Οικονομικών και της Οικονομετρίας στη διαχείριση του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων».
Ποιος είναι ο στόχος της έρευνας; «Η κατανόηση του σύνθετου προβλήματος ρύπανσης του Ασωπού και στη συνέχεια η διατύπωση μίας οικονομικά ορθολογικής, περιβαλλοντικά αειφόρου και κοινωνικά αποδεκτής λύσης» τονίζει η ίδια. Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος το καλοκαίρι του 2009 και από το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο τον περασμένο Ιούλιο. Ενώ, «αρωγός στο όλο εγχείρημα είναι το Ιδρυμα Ανδρέας Παπανδρέου ΙΣΤΑΜΕ»:
«Μη νομίζετε ότι ήταν εύκολο για τον Νίκο Παπανδρέου να βρει οικονομική στήριξη. Οταν ξεκίνησε την προσπάθεια δεν ήταν εύκολη η πρόσβαση. Τότε, δεν ήταν ο αδελφός του πρωθυπουργού. Χτύπησε πολλές πόρτες. Το πάλεψε πολύ», τονίζει η κ. Κουντούρη.
Η επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Φοίβη Κουντούρη λέει ότι «βασικός άξονας στην κατεύθυνση της εύρεσης λύσης είναι η εφαρμογή της οδηγίας πλαίσιο για τα ύδατα (2000/60/ΕΚ). Συνεπώς, στόχος είναι η καταγραφή των κοινωνικών προτιμήσεων κάθε τομέα της οικονομίας: οικιστικό, γεωργικό, βιομηχανικό, περιβαλλοντικό, τουριστικό, αλλά και τον τομέα Υγείας, ώστε το τελικό πακέτο κοινωνικο-οικονομικών μέτρων και επενδύσεων να μεγιστοποιεί την κοινωνική ευημερία αφού θα ενσωματώνει τις προτιμήσεις της τοπικής κοινωνίας. Η οδηγία-πλαίσιο ορίζει ότι το τελικό πακέτο μέτρων πρέπει να βασίζεται στην αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει". Συνεπώς το συνολικό κόστος που σχετίζεται με την παροχή υπηρεσιών ύδατος πρέπει να καταγραφεί.
Στο κόστος αυτό η οδηγία συμπεριλαμβάνει και το περιβαλλοντικό κόστος. Αυτό δηλαδή που συνδέεται με τη μείωση της ποιότητας των υδάτινων πόρων λόγω της ρύπανσης. Για την καταγραφή του, η ομάδα εφαρμόζει τεχνικές αποτίμησης οι οποίες μπορούν να εκμαιεύσουν και να μετρήσουν σε χρηματικούς όρους το κόστος αυτό».
Στη συγκεκριμένη μελέτη εμπλέκονται και τα εξής πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα: Το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας/ Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων, τα πανεπιστήμια του Λονδίνου, του Κέμπριτζ, της Τουλούζης, το Κρατικό Πανεπιστήμιο του Ορεγκον, το Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνιας και το Πανεπιστήμιο του Γουακάτο στη Νέα Ζηλανδία και τέλος το ίδρυμα ΕΝΙ Ενρίκο Ματέι.
Το επιστημονικό πρότζεκτ του Ν. Παπανδρέου δεν είναι άγνωστο στην κεντρική διοίκηση. Η ειδική γραμματέας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος Μαργαρίτα Καραβασίλη λέει ότι «έγινε σε μας μια παρουσίαση των στόχων της μελέτης. Κατά την άποψή μου παρουσιάζει ενδιαφέρον, αλλά είναι ακόμη σε ερευνητικό επίπεδο. Αυτό που τόνισα στον Ν. Παπανδρέου όσο και στους μελετητές, είναι ότι αυτή η δουλειά πρέπει να συντονιστεί απόλυτα με αυτά που ήδη γίνονται από τη γραμματεία υδάτων, γιατί δεν έχουμε την πολυτέλεια να ξοδεύονται χρήματα και να γίνονται παράλληλα πράγματα χωρίς να συνδυάζονται. Πραγματοποιήθηκαν ήδη δύο συσκέψεις παρουσία του γραμματέα Υδάτων Α. Ανδρεαδάκη και του διευθύνοντος συμβούλου της ΕΥΔΑΠ Ν. Μπάρδη, ούτως ώστε να γίνει ένας συντονισμός. Ελπίζω και φαντάζομαι, ότι όλη αυτή η προσπάθεια δεν θα πάει χαμένη και δεν θα παραμείνει μία μελέτη σαν όλες τις άλλες».
Αυτή τη δυσάρεστη εξέλιξη, οι υπεύθυνοι του επιστημονικού πρότζεκτ φαίνεται ότι έχουν κάθε διάθεση να την πολεμήσουν: «Ακόμη κι αν εκφραστούν αντιρρήσεις, η μελέτη αυτή είναι τόσο σημαντική που πρέπει να την επιβάλλουμε».
Από την άλλη πλευρά βέβαια, μπορεί να γίνεται λόγος για μία μελέτη «κοινωνικά αποδεκτή». Το τοπικό κίνημα της περιοχής όμως, υποστηρίζει ότι η παράμετρος αυτή δεν εξασφαλίζεται μόνο από τις πυκνές επαφές που πραγματοποιήθηκαν με τους δημάρχους της περιοχής, αλλά και με τον νομάρχη και νυν υποψήφιο περιφερειάρχη Βοιωτίας Κλ. Περγαντά.
Ο πατέρας Γιάννης Οικονομίδης, ιδρυτικό μέλος του Ινστιτούτου Τοπικής Αειφορίας και Πολιτισμού, της κίνησης που ανέδειξε το πρόβλημα του Ασωπού, τονίζει: «Ουδέποτε ήρθε κανείς σε επαφή με το τοπικό κίνημα, παρά μόνο μ' αυτούς που έχουν την ευθύνη για την περιβαλλοντική κατάντια της περιοχής μας, τους εκπροσώπους της τοπικής και νομαρχιακής αυτοδιοίκησης». «Εμείς», προσθέτει, «απαιτούμε την άμεση εφαρμογή της ελληνικής και κοινοτικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας, χωρίς ανώφελα ροκανίσματα του χρόνου με μελέτες που έχουν ακαδημαϊκό και μόνο ενδιαφέρον. Σύμφωνα με τη νομοθεσία η περιφέρεια πρέπει να αποτιμήσει τη ρύπανση και τις συνέπειές της. Και να προτείνει μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα για την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημίας, με ταυτόχρονη απόδοση του κόστους στους υπευθύνους».
Όποια πέτρα κι αν σηκώσει κανείς για πράσινες δράσεις και επενδύσεις, θα ανακαλύψει τα αδέλφια του πρωθυπουργού. Από τη μια ο Αντρίκος Παπανδρέου επικεφαλής της ΜΚΟ «Ινστιτούτο Κλιματικής Αλλαγής» και τώρα ο Νίκος παίρνει πρωτοβουλία για τη διάσωση του Ασωπού. Την ίδια στιγμή όμως που εξελίσσονται αυτές οι πρωτοβουλίες, με χρηματοδότηση του Δημοσίου, το μοναδικό ίδρυμα με πλήρη βάση δεδομένων για την κλιματική αλλαγή (Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών) απειλείται με λουκέτο.

Σχόλιο αντιγραφέα: Ωχ..ωχ, πλάκωσε η πράσινη ανάπτυξη....

enet.gr